EİM MEDAK ve MDK'lar

Genel olarak MEDAK'ı resmi bir dille tanımak isteyenler 2004 yılında oluşturulmuş yönetmelikten yararlanabilir. Ben de kolaylaştırmak için uygulamalar üzerinden betimlemeye çalışabilirim:

Meslek Dalı Ana Komisyonu TMMOB'ye bağlı odalarda "her uzmanlık alanının örgütün bütün kademelerinde kendisini ifade etme olanağını bulması" için oluşturulmuş bir komisyondur.

Endüstri mühendisliği ile ilgili olanını, TMMOB yapısı içerisindeki konumunu daha iyi gösterdiğine inandığım için; yeri geldiğinde, MMO'nun şubelerini tanımlamak için kullandığı yapıdan esinlenerek tam adıyla anmaya özen gösteriyorum: TMMOB MMO EİM MEDAK.

Bu komisyonun şubelerdeki karşılığının adı ise "Endüstri-İşletme Mühendisliği Meslek Dalı Komisyonu"dur. Kısaca [Şube adı] EİM MDK olarak anılırlar. MMO'nun, bunu hak eden şubelerindeki endüstri mühendisleri, ruh ikizleri olduğu varsayılan işletme mühendisleri ile birlikte bu komisyonda 'etkinlik'te bulunmaya memur edilmişlerdir. EİM MDK ve EİM MEDAK esas olarak iki yılda bir yeniden oluşturulur. Geçmişte bu komisyonlarda yer alanların öykülerini dinlemenin çok yararlı olduğuna inanıyorum.

MMO'nun Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Mersin, Samsun, Trabzon ve Zonguldak'ta bölgesel özellikte şubeleri bulunur. Kararını MMO Yönetim Kurulu'nun vermesi koşuluyla, her şubede bir EİM MDK oluşturulabilir. Bu MDK'lar çeşitli düzeylerde etkilidirler. İstanbul MDK genelde etkisiz olanlardandır. 

Her bir MDK için bir yürütme kurulu oluşturulması gelenektendir. Şube ölçeğinde yürütülecek etkinlikler bu komisyonlarda görev alanların yaratıcılıklarıyla biçimlenir ya da biçimlenmez. Zaman zaman oralarda da "oda kurma" muhabbetleri gelişir. Bunlar, çeşitli biçimlerde sönümlenir.

MEDAK ve MDK‘nın çalışma esaslarının bir uygulama yönetmeliği ile belirlenmesi gerekiyordu; bunun yapıldığı yönünde bir izlenim edinmedim. Fakat sonuçta Oda Yönetim Kurulu da atasa, uygulamada MDK temsilcilerinin katıldığı ortak bir toplantıda MEDAK Yürütme Kurulu seçilir(di). Dönem içerisinde MEDAK Yürütme Kurulu, MDK çalışmalarının eşgüdümünü yapar. Esas olarak da 1997 yılından beri düzenlenen ve "EİM Kurultayı" adı verilen bienalin hazırlıklarını yürütür... Bu kurultayların sonunda Makina Mühendisleri Odası'nın bir sonuç bildirgesi yayınlaması da bir gelenektir.

Sonuçta EİM MEDAK, MMO’daki endüstri mühendisleri örgütlülüğü olarak okunabilir. Bir özerklik tanımlama aracı olarak oluşturulmuştur. Kendi ölçeğinde önemli bir kurum olmakla birlikte; bence TMMOB yasasına aykırı bir kurumdur. Çünkü TMMOB yasası TMMOB’ye “mühendisleri uzmanlıklarına göre ayırma ve her uzmanlık alanı için -komisyon değil- bir oda kurma” görevini vermiştir. MEDAK yaklaşımı bu görevin ertelenmesine bulunan bir çözümdür.

MMO içerisindeki arkadaşlarımızın iyi niyetlerle geliştirdiği MEDAK mekanizması, yukarıda belirttiğim TMMOB ölçeğindeki yönetmelikle diğer odaları da kapsaması sağlanarak kurumsallaştırılmıştır.

MEDAK; Oda düzeyindeki bir merkez komisyonu olarak tasarlanmıştır. TMMOB ve MMO içindeki demokratik yaklaşımın bir sonucu olarak, uygulamada Şube MDK'ların eşgüdüm komisyonu olarak çalışabilmektedir. Fakat son değerlendirmede, yeterince işlevsiz olan bu komisyonlar ne olduklarını tanımlamaya çalışırken bir dönemin sonu gelmekte, yeni dönemde de konuyla 'ilgilenebilecek' yeni kişiler ortaya çıkmaktadır.

MEDAK’ın görevleri TMMOB Yönetmeliğinde şöyle tanımlanmıştır:

01. Meslek dalı üyeleri arasında örgütlenme ve dayanışmayı güçlendirmek,

02. İlgili kurullar arasında eşgüdüm sağlamak

03. Meslek dalına özgü çalışmalar yapmak, bilgi ve deney birikimini oluşturmak

03. Meslek dalı ile ilgili konularda OYK'na danışmanlık yapmak**

04. Meslek dalı ile ilgili örgütlenme, yayın, meslek içi eğitim vb. meslek dalı alt komisyonlarını kurmak ve çalışmaları yaygınlaştırmak

05. Meslek dalı üye toplantıları düzenleyerek üyelerin genel eğilim ve istemlerini belirlemek, katılım sağlamak

06. Mesleğin gelişmesini sağlayacak araçları oluşturmak

07. Meslek dalını geliştirmek, düzeyini yükseltmek ve üyelerin çıkarlarını korumak.

Yukarıdaki yönetmeliğin oluşturulmasında kullanılan taslak ise MMO’da aynı konuda 1991’de yürürlüğe giren yönetmeliktir.

MEDAK Yürütme Kurulu için tanımlanan görevlerin karşılığı olarak açıkça tanımlanmış tek yetki ise “MDK’lar ile doğrudan yazışmalar yapabilmesi”dir. 

Yukarıdaki 8 madde, bu komisyon yapısıyla, endüstri mühendislerinin mesleki örgütünün görevlerinin çevresinde dolanmaktan daha fazlasını öngörmemektedir. Bunu daha açık bir biçimde anlamak için MMO'nun Tüzüğü yerine geçtiğini düşündüğüm "TMMOB MMO Ana Yönetmeliği" (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Makina Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği) içinde, "Oda'nın Amaçları"nı tanımlayan Madde 6'ya göz gezdirmenin yararlı olabileceğini düşünüyorum.

TMMOB içerisindeki birlik yaklaşımının devamı olarak bu komisyonda da endüstri mühendislerinin birliği güçlendirmek yaklaşımıyla işletme mühendisleri ile birlikte yer almaları öngörülmüştür. Son dönemde bunu bozan bir eğilimin gelişip gelişmediğini bilmiyorum ama endüstri mühendisleri nasıl MMO içinde yer almayı benimsemediyse, işletme mühendisleri -fazladan- bu komisyonda çalışmayı da benimsememişlerdir. Komisyonun adının EİM olması bir zorlamadan öteye gitmemekte, fakat kimseye dert de olmamaktadır.

EndMO Yasal bir Gerekliliktir

Söz konusu olan endüstri mühendislerinin mesleki örgütlenmesidir.

Türkiye'de mühendislerin mesleki örgütlenmesini düzenlemek için oluşturulan yasa “TMMOB Yasası”dır. Resmi dilde “yasa”ya “kanun” dendiği için bunun tam adı da “Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu”dur. 6235 sayılı bu yasa TMMOB'yi “Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu” olarak tanımlar.

Bu yasanın EndMO'yu ilgilendiren temel iki maddesi şöyledir:

Madde 1 - Türkiye sınırları içinde meslek ve sanatlarını icraya kanunen yetkili olup da mesleki faaliyette bulunan yüksek mühendis, yüksek mimar, mühendis ve mimarları teşkilatı içinde toplayan tüzel kişiliğe sahip Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği kurulmuştur.

Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olan Birliğin ve Odaların merkezi Ankara'dadır.

Madde 2 - Birliğin kuruluş amacı ile yapamayacağı faaliyetler ve işler aşağıda gösterilmiştir.

Birliğin kuruluş amacı:

a) Bütün mühendis ve mimarları ihtisas kollarına ayırmak ve her kol için bir oda kurulmasına karar vermek;

Bu suretle aynı ihtisasa mensup meslek mensuplarını bir Odanın bünyesinde toplamak; merkezde idare heyeti, haysiyet divanı ve murakıplar gibi görevlilere yetecek kadar üyesi bulunmayan Odanın merkezini, Umumi Heyetin belirleyeceği yerde açmak;

b) Mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü bütün teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmak;

c) Meslek ve menfaatleriyle ilgili işlerde resmi makamlarla işbirliği yaparak gerekli yardımlarda ve tekliflerde bulunmak, meslekle ilgili bütün mevzuatı normları, fenni şartnameleri incelemek ve bunlar hakkındaki görüş ve düşünceleri ilgililere bildirmektir.

Birlik ve organları, kuruluş amaçları dışında faaliyette bulunamazlar.

Endüstri mühendisliğinin bir “ihtısas kolu” olması Türkiye için bile daha 1970'lerde kabul görmüştür ki; ODTÜ, İTÜ (kuruluşta Sanayi Mühendisliği) ve Boğaziçi Üniversitesinin ardından 1974'te Ege (daha sonra Dokuz Eylül) Üniversitesi, 1977'de Anadolu (daha sonra Osmangazi) Üniversitesi ve Sakarya Üniversitelerinde de Endüstri Mühendisliği Bölümleri açılmıştır.

Endüstri mühendisliğini, bir kere mühendislik alanındaki bir uzmanlık olarak kabul ettikten sonra; “Yasa”; Endüstri Mühendisleri Odasının kurulmasını, diğer odaların kurulmasında olduğu gibi, TMMOB'nin kuruluş amacı olarak tanımlamaktadır.

1954 yılında kurulduğu için TMMOB'nin mühendisleri ihtisas kollarına ayırırken "endüstri mühendisliği"ni bir kol olarak ayırmamış olması anlaşılır bir şeydir. Endüstri mühendisliği ayrı bir bölüm olarak eğitim vermeye başladıktan sonra ve yeterince endüstri mühendisinin oluşmasından önce; endüstri mühendislerinin -bir tür yakınlık yakıştırmasıyla- var olan bir odayla ilişkilendirilmesi de anlaşılır bir şeydir. Nitekim yasa bunu da şöyle düzenlemektedir:

Madde 17 - Sayıları oda teşkiline müsait olmıyan ihtısas mensupları Birlik Umumi Heyeti karariyle ihtısaslarına göre en yakın odaya ithal olunur.

Yasa burada da başka hiçbir kısıt tanımlamamıştır. Tek kısıt; “ihtisas mensuplarının sayısının oda teşkiline müsait olup olmaması”dır. Fakat bunun “yeter sayısı” da tanımlanmamıştır. Bu durumda denklik temelinde bir değerlendirmeyle diğer mühendis odalarının kaç kişiyle kurulduğununa bakılabilir. Bugün o verileri bulmak zordur. Fakat TMMOB Genel Kurul raporlarına ve sitesine güvenerek oluşturulmuş aşağıdaki veriler ile odaların o zamanki üye sayılarının fikir verebileceğini sanıyorum.

Odaların kuruluş yılları ve son yıllardaki üye sayıları:

1999 yılında, toplam sayısının 12.000'nin altında olmadığı tahmin edilen endüstri mühendislerinin MMO içerisindeki üye sayısının 2.900 dolayında olduğunu anımsatarak şöyle söylenebilir: Yukarıdaki liste de göstermektedir ki; Endüstri Mühendisleri Odasının kurulmasını geciktirmenin önünde “sayılarının oda teşkiline müsait olmaması” gibi bir gerekçe olamaz. Bu durumda, Endüstri Mühendisleri Odası'nı kurmak TMMOB için yasal bir gerekliliktir.

Endüstri Mühendisleri Odası kurulduktan sonra; EndMO “mensuplarının; müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü bütün teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmak”la yükümlü hale gelir.

Bunun yanı sıra; “Meslek ve menfaatleriyle ilgili işlerde resmi makamlarla işbirliği yaparak gerekli yardımlarda ve tekliflerde bulunmak, meslekle ilgili bütün mevzuatı normları, fenni şartnameleri incelemek ve bunlar hakkındaki görüş ve düşünceleri ilgililere bildirme”yi de yüklenir.

Bu görevleri Endüstri Mühendisleri Odası Genel Kurulu, yetkilendirdiği kurullar aracılığıyla, yerine getirir. Bu işler için başka uzmanlık alanlarıyla işbirliği gerektiğinde de, aynı kurullar gerekli değerlendirmeleri yaparlar.

Bu kadar yalın ve yasal bir örgüt, endüstri mühendislerinin de “gönlünün olmaması” nedeniyle, ülkemizde bir imgeye dönüştürülmüştür.

MMO'da Endüstri Mühendisi olmak

MMO’ya üye olan endüstri mühendisleri 3 ayda bir yayınlanan Endüstri Mühendisliği Dergisi’ne periyodunda olmasa da sahip olma hakkını kazanırlar.

3 ayda bir yayınlanan dergi; son yıllarda ikişer sayısı birleştirilerek yayınlanmaktadır.

İkinci olanak ise; üye oldukları şubedeki Endüstri ve İşletme Mühendisliği Meslek Dalı Komisyonu’na (MDK’ya) katılmaktır.

Bu komisyonun bir yürütme kurulu vardır. Bu yürütme kurulu, sonu çift olan yılların Ocak ya da Şubat aylarında yapılan şube seçimlerinden sonra, çoğunlukla da Mart ayındaki MMO Genel Kurulundan sonra şubede yapılan MDK toplantısına katılanlar tarafından seçilir.

MMO Yönetiminin de belirlenmesinden bir süre sonra MEDAK seçimleri gündeme gelir. MEDAK Yönetimi'nin oluşması Mayıs - Temmuz arasında olur. Eski MEDAK yönetimi bir önceki yılın Ekim-Aralık döneminde yapılan E/İM Kurultayı'ndan sonra işlevini yitirmiş olduğundan iki yılda bir bu 5-9 aylık sürede bir boşluk yaşanır. Bu arada oda üyesi olanlar dahil, endüstri mühendislerinin pek bir gündemi olmaz.

MEDAK yürütme kurulu bir çalışma programı yapar. Esas olarak E/İM Kurultayı hazırlıklarını yönetir. Kurultay'ı düzenleyecek Şube ve Kurullar oluştuktan sonra iki yıllık sürede birkaç MEDAK toplantısıyla etkili olmaya çalışırlar. Genellikle işe yarar bir şey üretemezler.

Her şeyi yapamayacaklarını bilerek "çalışma programları"na kısıtlı hedefler koyarlar. Bu hedefler her dönem içerik ve dil olarak çeşitlilik ve yenilikler içerir.

MEDAK Yürütme Kurulu bir toplantısında Endüstri Mühendisliği Dergisi'nin kendilerinden tamamen bağımsız bir kurul tarafından çıkarıldığını ve en fazla bir-iki sayfasında haberlerinin yayınlanabileceğini öğrenirler.

Bunun üzerine Bülten çalışmalarına ağırlık verme kararı alırlar. Bülten için şube MDK'larına görevler verilir. Yaşanan eşgüdüm sorunlarına bağlı olarak bülten de zaman zaman MMO Bülteninin eki olarak yayımlanır. On ikincisi 2013 Ağustosunda yayımlanan bülten 8 yılda 12 sayı yayımlanmıştır.

MDK toplantıları; ilgili şube kapsamındaki illerde yaşayan endüstri mühendisleri ve işletme mühendislerinden ilgililerin katılımıyla yapılır. Her zaman toplantılara yeni katılanlar olur; toplantıları, yeni katılanların heyecanları yönetir. Çoğunlukla yürütme kurulu üyelerinden de toplantıya katılanlar olur. Toplantılarda görev dağılımı yapılır. Görev dağılımı yapılırken daha önce yerine getirilmemiş görevlerin paylaşımına öncelik verilir.

MDK ve MEDAK konusunun arka planı ve yasal karşılıkları ile ilgili ayrıntılar ayrı bir yazının konusudur.

Bu arada, endüstri mühendisleri kendileriyle ilgili konularda yapılan seminerlere indirimli olarak katılabilirler.

Bazı şubeler ek etkinlikler de düzenleyebilmektedirler. İzmir şubesinin geleneksel Bahar Konferansları meşhurdur.

Kurultay gündemleri Endüstri Mühendisliğinin toplumsal sorumlulukları çerçevesinde biçimlenir. Endüstri Mühendisleri Odası; 9'u gereksiz yere yapılan 10 kurultayda Kurultayın temel gündemi olmaz. Kurultayın açılışları yerine göre TMMOB ve MMO Başkanları tarafından yapılır. Endüstri/İşletme Mühendisliği Kurultayı sonuç bildirileri TMMOB Makina Mühendisleri Odası tarafından yayınlanır. Endüstri mühendisleri bu bildirilerde çok önemli saptamaların yer almasını sağlarlar. Bildirilerin tasarladıkları gibi oluşamamasına üzülürler.

Endüstri mühendislerinin katılabildiği ilk basamak olan MDK toplantılarına katılmakla başlayan mesleki örgütlenme çalışmalarının sonunda bazı endüstri mühendisleri MEDAK çalışmalarına da katılırlar. Kimi endüstri mühendisleri MMO'da etkili roller üstlenir. Uzun dönem Oda'ya hizmet ederler.

EndMO ile MMO ve TMMOB

[Nisan 2008 notlarından]
TMMOB

Türkiye’deki bütün mühendis odaları Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne bağlıdır.

Odaların kuruluşuna TMMOB karar verir. İlk 40 yılda 13 yeni oda kurulmasının ardından; yeni odaların kurulmasının var olan odaların bölünmesine yol açtığı için TMMOB’nin gücünü zayıflatacağına inanan TMMOB yönetimi politikalarını buna göre oluşturmuştur. 1996’da Gıda Mühendisleri Odasıyla birlikte Oda sayısını 23’e çıkartan TMMOB’de aradan geçen 12 yılda hiçbir yeni oda kurulmamıştır.

TMMOB’de oda kurulması ile ilgili hükümler de yeterince zorluklar içermektedir.

MMO

Endüstri mühendislerini üye olarak kabul eden Makina Mühendisleri Odası yönetiminin politikası da endüstri mühendislerinin odalarında kalması yönünde oluşmaktadır.

Endüstri Mühendisliği adlı bir dergi yayınlamaktadırlar. Bu derginin yayın kurulunun atamasını MMO Yönetim Kurulu yapar.

Endüstri mühendislerine kendilerini bir komisyon aracılığı ile temsil etme olanağı sağlamışlardır. Endüstri ve İşletme Mühendisliği Meslek Dalı Ana Komisyonu’nun (E/İM MEDAK'ın) MMO’nun şubelerinde de E/İM Meslek Dalı Komisyonu (MDK) adı verilen karşılıkları vardır.

80’lerin sonlarında kurulan bu komisyonun 1996 sonrasında yaptığı en önemli etkinlik iki yılda bir düzenlenen E/İM Kurultaylarıdır. Kurultaylar sonrasında TMMOB MMO imzalı bir “sonuç bildirge”si yayınlarlar.

MMO merkez ve şubelerinde önemli sayıda endüstri mühendisi görev alarak MMO etkinliklerinin başarısı için çalışmaktadır.

MMO eğitimlerinin içerisinde endüstri mühendisliğini ilgilendiren çok sayıda seminer yapılmaktadır.

2007 yılında endüstri mühendisliği konularındaki yayınlar da MMO yayınları arasında yer almaya başlamıştır.

Tüm bu etkinlikleri kendileri için bir zenginlik olarak gören MMO yönetimleri endüstri mühendislerinin kendi odalarını kurma düşüncesine sıcak yaklaşamamaktadırlar.

Endüstri Mühendisleri Odası - Genel

[düzeltilmiş Nisan 2008 notlarından]

Bugüne kadar Endüstri Mühendisleri Odası kurulamamıştır.

Endüstri mühendislerinin Makina Mühendisleri Odası’na üye olması istenmektedir. Bu da ancak sınırlı ölçüde gerçekleşmektedir. Türkiye’deki eğitim kurumlarından mezun endüstri mühendislerinin sayısının 40-50.000 dolayında olmasına rağmen MMO içindeki Endüstri mühendisi sayısı 7.000 dolayındadır. Yani endüstri mühendislerinin MMO’ya üye olma oranı %20 dolayındadır. Aynı oran makina mühendisleri için %75’in üzerindedir.

Bu durumun, endüstri mühendislerinin Makina Mühendisleri Odası’nı kendi örgütleri olarak görmediğinin çok açık bir kanıtı olduğuna inanıyorum. Bu da çok anlaşılır bir şeydir. Nitekim çoğunluğu oda üyesi olan kişiler arasında yapılan yaygın bir ankette 1996 yılında bile ayrı bir odalarının olması gerektiğine inanan endüstri mühendislerinin oranı %90’ın üzerindeydi.

Ülkemizdeki ilk endüstri mühendisliği bölümünün kurulmasının üzerinden 45 yıl geçmiş olmasına rağmen Endüstri Mühendisleri Odası kurulamamıştır.

Bu gecikmede endüstri mühendislerinin bu yönde yeterli bir çaba harcamamış olmasının önemli bir rolü vardır. İkinci önemli neden de TMMOB yöneticilerinin yasanın kendilerine verdiği görevi yerine getirme kararlılığını göstermemiş olmalarıdır.

Bugün Endüstri Mühendisleri Odası gibi güçlü bir aracın yeterince uzağında olduğumuzu düşünüyorum.

Bunu anlayabilmek için Endüstri Mühendisleri Odası’nın kurulmasında etkili olma konumundaki kurumların durumuna kısaca bakmak gerekir.

Endüstri Mühendisliğinin Yalın Gerçekleri

[Nisan 2008 notlarından]

İlk endüstri mühendislerimiz yurtdışında yetişmiştir.

İlk endüstri mühendisliği bölümü 1969 yılında ODTÜ'de kurulmuştur. Aynı dönemde İTÜ de sanayi mühendisliği bölümünü kurarak devreye girmiştir.

Günümüzde en az 43 Bölüm; 50'den fazla programa (İkinci öğretim ve İngilizce-Türkçe farklılaştırmalarıyla) her yıl 2.600'ün üzerinde öğrenci kabul etmektedir.

İlk mezunlar 40 yıllık olmaya hazırlanırken bölümlerin mezun ettiği endüstri mühendisi sayısının 25.000'e ulaştığını tahmin ediyorum.

Bugüne kadar bir endüstri mühendisleri odası kurulmamış olduğu için, endüstri mühendislerinin görünen yasal mesleki örgütü TMMOB çatısı altındaki Makina Mühendisleri Odasıdır. Endüstri mühendisleri MMO içerisinde çeşitli etkinlikler yürütmekle birlikte büyük bir bölümü MMO'yu kendisi için uygun bir yapı olarak görmemektedir.

Bugün var olan çeşitli dernekler arasında endüstri mühendisliği şemsiyesini kullanan yoktur. En yakın duran Yöneylem Araştırması Derneği YA/EM olarak bilinen "Yöneylem Araştırması Endüstri Mühendisliği Ulusal Kongresi"nin yürütücülüğünü yapmaktadır. Esas olarak da endüstri mühendisliği akademisyenlerine hizmet vermektedir.

Endüstri mühendisliği alanıyla çok yakın ilişkisi olduğu düşünülebilecek derneklerin hiçbirinde de bir endüstri mühendisi yoğunluğu yoktur. Bu derneklerde endüstri mühendisliği yoğunluğu olmadığı gibi açık bir etkililikleri de yoktur.

Endüstri mühendisliği öğrencilerini saymazsak, endüstri mühendislerinin okullar temelinde bir araya geldiği e-topluluklar dışında etkili bir EM örgütlenmesi söz konusu değildir. Öğrenciler, okullar arası ilişkileri gözeten çok sayıda etkinlik düzenlemektedirler.

Bu nedenle, endüstri mühendislerinin bir araya gelmesini sağlamak üzere bir ya da daha fazla dernek kurulması büyük önem taşımaktadır: Ya bu dernekler kitleselleşecektir ya kitlesel dernekler özendirilmiş olacaktır; böylece TMMOB içerisindeki gecikmiş örgütlenme de özendirilmiş olacaktır. Neticede endüstri mühendisleri ülkenin sinerji üretme yeteneği üzerindeki etkilerini kısa zamanda artan bir biçimde ortaya koyacaklardır.

Her 4 yılda bir 10.000 kişilik artış potansiyelini yakalamış meslek insanlarının örgütlenmesinin önünde daha fazla durulabilmesi imkansızdır. Durmuş olanlar da seyretmiş olanlar da daha sonraki dönemde bunun acısını yüreklerinde hissedeceklerdir. Anlatacakları çok farklı hikayeler olsa da...

O nedenle yürüyecek gücü olanların Endüstri Mühendisleri Derneği ya da Dernekleri kurarak ilerlemeleri gerekecektir.